VPS đang chạy chậm bất thường? Có thể bạn đã bỏ quên chỉ số quan trọng nhất này…

Anh em nào dùng VPS / Server chắc đều gặp cảnh: web đang chạy ngon thì tự nhiên đơ – lag – phản hồi chậm dù CPU, RAM nhìn vẫn “ổn”.
Mình cũng từng đau đầu vụ này cho đến khi hiểu rõ về Load Average – chỉ số “bí mật” cho biết VPS đang quá tải như thế nào.

Trong quá trình tối ưu server, mình rút ra 3 điều:

CPU & RAM đẹp không có nghĩa là VPS khỏe
Nhiều lúc CPU chỉ dùng 20–30%, RAM còn dư mà web vẫn chậm → vì load quá cao, các tiến trình phải xếp hàng chờ xử lý.

Load càng cao → web càng giật → nguy cơ crash càng lớn
Đặc biệt với VPS nhỏ (1–2 CPU), chỉ cần 1 script lỗi hoặc bot quét là load tăng vọt.

Chỉ cần nhìn 3 con số load là biết ngay server đang “sống hay hấp hối”
Rất nhiều anh em không để ý, đến khi load vượt 200–300% mới tá hỏa tìm lỗi.

Mình có viết bài giải thích chi tiết, dễ hiểu nhất có thể kèm ví dụ thực tế + cách kiểm tra trong 1 giây:

Xem đầy đủ tại đây:
https://sites.google.com/view/hostlab/kiểm-tra-load-average-là-gì