Web Hosting là gì? Mổ xẻ TẤT TẦN TẬT từ thằng IT làm web 5 năm cho anh em đỡ MÔNG LUNG

Hi anh em, mình là Ngân đây. Dạo này lướt mấy group IT, thấy nhiều ông làm web, kể cả mấy bro đang tập tành code cũng hay hỏi mấy câu về hosting. Nào là "hosting là gì?", "sao web em chạy chậm như rùa?", "VPS với shared host khác nhau cái gì?". Thôi thì nay cuối tuần rảnh rỗi, mình ngồi gõ một bài chia sẻ hết ruột gan cho anh em, từ cơ bản cho tới mấy cái chuyên sâu hơn mà có khi đi làm vài năm mới đụng tới. Kiến thức là chia sẻ mà, hy vọng giúp được anh em mới vào nghề.

KHÁI NIỆM CƠ BẢN NHẤT: TRANG WEB CỦA BẠN SỐNG Ở ĐÂU?

Ok, nói cho dễ hiểu nhất nhé. Anh em cứ hình dung trang web của mình giống như một ngôi nhà. Để người khác đến thăm được thì ngôi nhà đó phải được xây trên một mảnh đất và có một địa chỉ rõ ràng.

• Mấy cái file code (HTML, CSS, JS, PHP,...), database (cơ sở dữ liệu), hình ảnh... của anh em chính là vật liệu và nội thất của ngôi nhà đó.
  
  
• Cái tên miền (domain) ví dụ như google.com chính là địa chỉ nhà.
  
  
• Còn web hosting? Nó chính là mảnh đất mà anh em thuê để xây cái nhà đó lên.

Cái "mảnh đất" này thực chất là một phần trên một cái máy tính siêu mạnh, gọi là máy chủ (server). Cái máy chủ này luôn bật 24/7/365 và kết nối với Internet tốc độ cao để bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu cũng có thể gõ địa chỉ web của anh em ra và truy cập được. Dịch vụ cho thuê "mảnh đất" đó gọi là web hosting. Đơn giản dị thôi.

PHÂN LOẠI HOSTING - KHÔNG PHẢI CỨ TUNG TIỀN RA LÀ CÓ WEB XỊN ĐÂU

Đây là khúc quan trọng nhất, nhiều anh em sai lầm ngay từ bước này. Hosting nó có nhiều loại, như đất thổ cư cũng có đất mặt tiền, đất trong hẻm vậy đó. Mình sẽ điểm qua mấy loại phổ biến nhất.

• Shared Hosting: Đây là loại rẻ nhất, dễ dùng nhất. Tưởng tượng nó như anh em thuê một phòng trong khu ký túc xá vậy. Anh em sẽ ở chung một server với hàng trăm, thậm chí hàng ngàn trang web khác. Mọi thứ đều dùng chung: chung CPU, chung RAM, chung đường truyền mạng (IP). Ưu điểm là rẻ, có sẵn control panel dễ xài. Nhưng nhược điểm chí mạng là nếu "ông hàng xóm" bị tấn công DDoS hoặc code của ổng ăn hết tài nguyên thì web của anh em cũng ì ạch theo. Loại này chỉ hợp cho mấy bạn sinh viên làm web cá nhân, blog vớ vẩn ít traffic thôi.
  
  
• VPS (Virtual Private Server): Lên một tầm cao mới, nó giống như anh em thuê một căn hộ chung cư. Vẫn là ở trong một tòa nhà lớn (một máy chủ vật lý) nhưng giờ anh em đã có không gian riêng, tài nguyên riêng (CPU, RAM được cấp riêng). Anh em được cấp quyền root, toàn quyền cài đặt, tùy biến hệ điều hành và các phần mềm mình muốn. Cái hay của VPS là tính độc lập và bảo mật cao hơn hẳn Shared Hosting.
  
  Trong VPS lại có một cái chuyên sâu hơn là công nghệ ảo hóa. Nổi bật nhất là KVM và OpenVZ. OpenVZ là ảo hóa ở cấp hệ điều hành, nó dùng chung nhân (kernel) với máy chủ chính nên hiệu năng sẽ kém hơn một chút và tài nguyên có thể bị "oversell" (nhà cung cấp bán lố tài nguyên). Ngược lại, KVM là ảo hóa phần cứng thực sự, mỗi VPS là một máy ảo độc lập hoàn toàn, có nhân riêng. Nó cho phép anh em cài cả Windows lẫn Linux, tài nguyên được cấp phát riêng biệt, ổn định và mạnh mẽ hơn nhiều. Mấy dự án tử tế, cần sự ổn định thì mình khuyên chân thành nên chọn KVM.
  
  
• Dedicated Server: Đây là ông trùm rồi. Giống như anh em thuê hẳn một căn biệt thự riêng, không chung đụng bố con thằng nào cả. Toàn bộ tài nguyên của một máy chủ vật lý là của anh em. Sức mạnh tối đa, bảo mật tuyệt đối. Dĩ nhiên là chi phí rất cao, chỉ dành cho các hệ thống cực lớn như báo điện tử, sàn thương mại điện tử top đầu thôi.

ĐỌC HIỂU THÔNG SỐ KỸ THUẬT - MẤY CÁI CHỮ LOẰNG NGOẰNG CÓ Ý NGHĨA GÌ?

Lúc đi mua hosting, anh em sẽ thấy một nùi thông số. Mình giải thích mấy cái quan trọng nhất mà anh em dev cần phải nắm.

• Storage (Dung lượng lưu trữ): Giờ mà còn ai dùng HDD thì thôi dẹp nhé. Ít nhất phải là SSD. Xịn hơn nữa là SSD NVMe, nó có tốc độ đọc ghi nhanh gấp nhiều lần SSD thường, giúp truy vấn database và tải các file media nhanh kinh khủng. Web dùng WordPress mà chạy trên NVMe thì tốc độ ở một đẳng cấp khác hẳn.
  
  
• RAM & CPU: RAM là bộ nhớ tạm, CPU là bộ não xử lý. Hai thằng này quyết định web của anh em chịu tải được bao nhiêu người truy cập cùng lúc, xử lý các tác vụ nặng (như thanh toán, tìm kiếm) có nhanh không. Web càng phức tạp, traffic càng lớn thì càng cần nhiều RAM và CPU core.
  
  
• Bandwidth (Băng thông): Tổng lượng dữ liệu được phép truyền tải đi và đến trong một tháng. Giống như gói cước 4G của anh em vậy, xài hết thì bóp lại hoặc không truy cập được nữa.
  
  
• Uptime: Thời gian máy chủ hoạt động. Mấy nhà cung cấp hay cam kết 99.9%. Nghe thì tưởng nhiều nhưng 99% uptime tức là một năm web của anh em "sập" khoảng 3.65 ngày. Trong khi đó 99.9% uptime chỉ tương đương với 8.77 giờ sập một năm thôi. Con số nói lên tất cả.

NÂNG CAO - MẤY CÁI DÂN IT HAY CHÉM GIÓ VỚI NHAU

Ok, phần này cho mấy bro nào muốn tỏ ra nguy hiểm đây. Biết mấy cái này thì đi nói chuyện với khách hàng hay chém gió với đồng nghiệp nó cũng tự tin hơn hẳn.

• Web Server: Không phải cứ vứt code lên là nó chạy đâu. Cần có một phần mềm để xử lý request từ người dùng. Ba thằng phổ biến nhất là:
  • Apache: Già gân, ổn định, dễ cấu hình, nhưng xử lý nhiều kết nối cùng lúc hơi đuối.
  • Nginx (đọc là Engine-X): Trẻ và khỏe hơn, cực kỳ bá đạo trong việc xử lý các request tĩnh (hình ảnh, css) và chịu tải cao.
    
    
  • LiteSpeed: Kẻ hủy diệt, thường cho hiệu năng cao hơn cả Apache và Nginx, đặc biệt khi kết hợp với WordPress có plugin LSCache của nó thì tốc độ phải gọi là bàn thờ.
• Caching: Đây là kỹ thuật lưu lại các kết quả đã xử lý vào bộ nhớ đệm. Lần sau có người truy cập, server sẽ trả ra kết quả từ cache luôn mà không cần xử lý lại, giúp web nhanh hơn nhiều lần. Mấy công nghệ caching nổi tiếng dân dev hay dùng là Varnish (HTTP accelerator), Redis, Memcached (dùng cho database caching, object caching). Cấu hình được mấy cái này trên VPS thì web của anh em mượt như sunsilk.
  
  
• CDN (Content Delivery Network): Tưởng tượng anh em có người dùng ở Mỹ, server thì đặt ở Việt Nam. Tốc độ truy cập chắc chắn sẽ chậm. CDN giải quyết việc này bằng cách tạo ra các bản sao của các file tĩnh (ảnh, css, js) trên nhiều máy chủ khắp thế giới. Người dùng ở đâu sẽ được tải file từ server gần nhất, giúp giảm độ trễ (latency) đáng kể.

Chốt lại, việc chọn hosting nó ảnh hưởng cực lớn đến tốc độ, bảo mật và cả SEO của website. Anh em làm web cho khách mà chọn hosting cùi là tự bóp... mình đấy. Với kinh nghiệm của mình, nếu làm dự án nghiêm túc, có định hướng phát triển lâu dài, cứ mạnh dạn chọn một con VPS KVM ổn áp mà dùng. Nó là sự cân bằng hoàn hảo giữa chi phí, hiệu năng và khả năng kiểm soát.

Thôi bài cũng dài rồi, hy vọng những chia sẻ này không làm anh em ngán. Có thắc mắc gì cứ comment ở dưới nhé, mình sẽ trả lời trong tầm hiểu biết.